american mirror

ακρυλικό σε καμβά

 

(τον πίνακα αυτότον έχω ξαναβάλει πριν κανα χρόνο αλλά με κάποια αφορμή και σε πολύ κακή φωτογραφία, γι’ αυτό τον ξαναπαρουσιάζω αυτόνομο και με σχετικά καλή φωτογράφιση)

γοργόνα που ονειρεύεται

ακρυλικό σε ξύλο (περ. 20χ40)

σίσυφος

ακρυλικό σε ξύλο (2002)

 

λίγα λόγια για το «λίγο μετά»

Πολλές  φορές  έχει γίνει κουβέντα  για  το ρόλο του δημιουργού στην  ερμηνεία  του  έργου. Με τον σύντεχνο Κώστα  (ktkouk)  το έχουμε  συζητήσει  πάρα πολλές  φορές και στο δικό μου αλλά και (κυρίως)  στο δικό του μπλογκ.  Είναι μεγάλος πειρασμός να αρχίσεις να μιλάς για το έργο σου (αν κι έχω πειστεί πλέον πως δεν πρέπει)  κι εγώ σ΄ αυτόν  τον πειρασμό συνήθως ενδίδω. Εδώ είπα να μη το κάνω  αλλά ….  Δε μ΄ αφήνετε ν΄ αγιάσω.

 Ειδικά ο Δον Κιχώτης που τον ευχαριστώ γιατί δίχως τα σχόλιά του δεν θα μου είχε δοθεί η αφορμή να γράψω την παρακάτω ανάλυση , που καλά έκανα και την έγραψα, γιατί όταν μιλάς για το έργο σου βοηθιέσαι κι ο ίδιος να ξεκαθαρίσεις κάποια πράγματα.

Πάμε λοιπόν.

 Το παρόν έργο δεν  είναι  διάλειμμα. Έκανα , βέβαια,   ένα ευφυολόγημα με τα «λημέρια» στα σχόλια της προηγούμενης ανάρτησης, αλλά εκτός που δεν ξέρω καθόλου ποια είναι τα δοκιμασμένα και πετυχημένα (πλην λίγων εξαιρέσεων) , στην πραγματικότητα εδώ έχουμε … επιστροφή σε λημέρια παλιά και λησμονημένα.  Θα έλεγα  «πισωγύρισμα»  , με την καλή έννοια!

Ας  τα πάρουμε από την αρχή.

Εν αρχή ην το σχέδιο. Σκίτσο για την ακρίβεια. Αυτό μου προέκυψε ένα βράδυ  πριν 2-3 μήνες  και ήρθε ακάλεστο.  Έπιασα ένα μολύβι, χαρτί και… να το σκιτσάκι .

                                                                                          

 Τέτοια σκίτσα είναι κάτι σαν … σεξουαλικές πράξεις  από τις οποίες μπορεί να προκύψει εγκυμοσύνη μπορεί και όχι!  Αν όχι, μένει η απόλαυση  της δημιουργίας του σκίτσου,  που δεν είναι αμελητέα. Αν προκύψει …κύηση το πράγμα χοντραίνει. Έχουμε έναν πίνακα – τέκνο που πρέπει να του δώσουμε μεγαλύτερη προσοχή. Κι εκεί αρχίζουν άλλες εσωτερικές διεργασίες. 

Κι εδώ είναι το… πισωγύρισμα που έλεγα.

Τον… προηγούμενο αιώνα, μου ήρθε κάποια στιγμή η ιδέα να μην αποδώσω την μετάβαση από τον ένα τόνο στον άλλο με ομαλό τρόπο αλλά απότομα. Να είναι διακριτοί οι τόνοι δηλαδή. Έκανα τότε κάποιους πίνακες  μ αυτή τη λογική  που μου άρεσαν (και μου αρέσουν ακόμη) αλλά συνέπεσε με την ίδια εποχή που εντρυφούσα στην  αγιογραφία. Για την αγιογραφία  μια τέτοια αντιμετώπιση της φόρμας είναι ανεπίτρεπτη. Από την άλλη,  μου δημιουργήθηκε η αίσθηση πως αυτή η τεχνοτροπία θυμίζει κόμικς και  κάτι  σ΄ αυτό μ’  ενοχλούσε. Έτσι , παρόλο που σε πολλούς άρεσαν εκείνοι  οι πίνακες, εγκατέλειψα  τελικά αυτό το στυλ.

Στην πορεία με καθήλωσε η βυζαντινή τεχνική  και σε απόπειρες να την ξεπεράσω επανερχόμουν σ’ αυτό το στυλ με πολύ διαφορετικό τρόπο όμως.

Τα τελευταία τρία περίπου χρόνια  – δίχως να έχω κατασταλάξει – έχω βρει πόρτες εξόδου από το βυζαντινό ιδίωμα, αλλά και δίχως να το εγκαταλείψω εντελώς. Αυτά τα χρόνια γίνονται πολλοί πειραματισμοί.

 Ιδού και  τρεις πίνακες  με τον τρόπο που περιέγραψα.

Στην αρχή δύο έργα του προηγούμενου αιώνα. Δύο «κόκκινες  προσευχές»  Φαίνεται καθαρά η απότομη (διακριτή καλύτερα)  μετάβαση από τον ένα τόνο στον άλλο

 

(κόκκινη προσευχή 35χ45)

  

(κόκκινη προσευχή 2, 60χ60)

Αυτός ο χειρισμός των τόνων εδώ ισχύει και στην απόδοση της σάρκας. Τώρα, δεν τολμώ  να το κάνω αυτό με τη σάρκα. Δεν ξέρω γιατί.

Παρακάτω είναι  ένας άλλος πίνακας (του 2000 αυτός) που ο ουρανός και η θάλασσα έχουν την ίδια ακριβώς απόδοση με  το «λίγο μετά» . Απλά στο  «Ρέθυμνο»  η θάλασσα έχει  «σπάσει» σε πιο πολλά κομμάτια  με σκοπό να αποδοθεί  πιο ρεαλιστικά. Δεν υπάρχει ομαλή μετάβαση τόνων. (η φωτογραφία δεν είναι καθόλου καλή αλλά αυτό που λέω νομίζω φαίνεται)

 

Επίσης ο ουρανός στο «ηλιοβασίλεμα» είναι  φτιαγμένος με τον ίδιο τρόπο. Κι  εκεί όμως δεν  φαίνεται αμέσως γιατί επίσης η φόρμα έχει κατακερματιστεί σε  πάρα πολλά και μικρά κομμάτια.

Είναι αρκετοί πίνακες είτε παλιοί είτε πιο πρόσφατοι , που ή ολόκληροι ή ένα μέρος τους είναι ζωγραφισμένοι με τη λογική της διακριτής μετάβασης απο τον ένα τόνο στον άλλο. (ένας μαλιστα ήταν και η αφορμή να γίνω ο επίσημος ζωγράφος του στρατοπέδου στη Ρόδο, αλλά αυτό θα αποτελέσει θέμα μελλοντικής ανάρτησης)

Πάνω σ΄ αυτά  τα ζητήματα θέλησα να πειραματιστώ με το  «λίγο μετά».  Και  αν στους   πίνακες που παραθέτω  η χρωματική κλίμακα είναι προφανής, εδώ  – στο «λίγο μετά» – έχουμε μια κλίμακα συμπληρωματικών χρωμάτων (μπλε/μωβ-πορτοκαλοώχρες). Δεν είναι αταίριαστα τα χρώματα απλά είναι πολύ έντονη η αντίθεσή τους (μετά το άσπρο-μαύρο, η πιο έντονη αντίθεση  είναι αυτή των συμπληρωματικών χρωμάτων.

Για να δούμε τον πίνακα και σε … ασπρόμαυρη εκδοχή!

 

Αν μετρήσει κανείς τους διαφορετικούς  γκρίζους τόνους δεν είναι πάνω από 6-7,  ενώ τα χρώματα  στον πίνακα είναι πολύ περισσότερα.  Η  έντονη αντίθεση,  που οφείλεται μόνο στο χρώμα , εδώ έχει εξαφανιστεί.

 Με όλ’ αυτά δεν λέω αν το έργο είναι καλό , κακό ή μέτριο. Απλά ξετυλίγω ένα κουβάρι σκέψης και πειραματισμών που ξεκίνησε πριν αρκετά χρόνια και που γρήγορα άλλαξε πορεία. Το παρόν έργο δεν είναι ένα διάλειμμα  σε αυτό που συνήθως κάνω, είναι ένα βήμα σε έναν δρόμο που έχω περπατήσει  αρκετές φορές. Είναι ένας τρόπος χειρισμού της φόρμας,  για τον οποίο εξακολουθώ να έχω τις αμφιβολίες μου, αλλά που σε κάποιες περιπτώσεις δίνει καλά αποτελέσματα.

Στην προκειμένη περίπτωση τα αποτελέσματα αφήνονται στην κρίση σας. Σίγουρα υπάρχει διαχωρισμός  αναμεσα σε κάποια αντικειμενικά κριτήρια όπως αυτά που ανάφερα και σε υποκειμενικές κρίσεις  του τύπου :  «παρ’ όλ΄αυτά μ’ αρέσει – ή δε μ’ αρέσει».  Οι υποκειμενικές κρίσεις δεκτές . Στις αντικειμενικές όμως χωράει άλλου τύπου κουβέντα.

Όσο για τον τίτλο του έργου, δεν έχω να πω και πολλά. Μέχρι τελευταία στιγμή δεν είχα σκεφτεί  κανένα τίτλο. Το «λίγο μετά», μου ήρθε ξαφνικά ενώ κοιτούσα τον πίνακα τελειωμένο.

λίγο μετά

ακρυλικο σε καμβά (55×78)

γυρίζω πίσω

Νεκρός εγώ το φίλησα της νύχτας το σκοτάδι,

σκυφτό σ’ ένα βιβλίο με βρήκαν τα σκυλιά.

.

Στις τρύπιες μου γραμμές ζήσανε πεταλούδες,

δεν βρήκα τρόπο να νικήσω τα άδεια βλέμματα.

.

Τώρα γυρνάω πίσω, στο τέλος της δύσης,

πάλι ξανά να ζήσω μια μέρ’ ανάποδα.

.

Κι εσείς που αγέρωχα κοιτάτε και πάτε όλο μπροστά,

θα δείτε πεθαίνοντας  τι θα πει έκπληξη.

η πτώση των αγγέλων

ακρυλικό σε καμβά (60×80)

100 χρόνια απο μια φάρσα

    Στο   Σαλόνι του 1910 ο πίνακας ενός μέχρι τότε άγνωστου ζωγράφου, κάποιου Γιοακίμ Ραφαέλ Μπορονάλι, κάνει την έκπληξη και προκαλεί τα εκστασιασμένα σχόλια ορισμένων τεχνοκριτικών. Μερικές μέρες αργότερα, ολόκληρο το σχετικό με τη ζωγραφική Παρίσι  θα μάθει, μέσα σ ΄ ένα ηχηρό ξέσπασμα γέλιου εις βάρος του, την πραγματική ταυτότητα του δημιουργού εκείνου του Ηλιοβασιλέματος στην Αδριατική  με τα κραυγαλέα χρώματα. Δεν είναι άλλος από το Λολό, το γάιδαρο του γέρο – Φρεντέ, ή αλλιώς Αλιμπορόν , από το όνομα που εφηύρε ο Λα Φοντέν για το γάιδαρο των μύθων του και του οποίου αναγραμματισμός είναι το Μπορονάλι.

   Ο αντίπαλος της αβάν – γκαρντ, που ήθελε να κάνει πλάκα στον Απολινέρ, στον Πικάσο, στους κυβιστές και να γελοιοποιήσει τη νέα φουτουριστική ζωγραφική που αυτοί υποστήριζαν, είναι ο Ρολάν Ντορζελέ, που άλλωστε λάτρευε τις φάρσες. Του είχε έρθει ξαφνικά η ιδέα μιας πλάκας όταν είδε δίπλα στον Λολό μέσα στην αυλίτσα του   Λαπέν Αζίλ, τα δοχεία με τις πολύχρωμε μπογιές που είχε αποθηκεύσει ο Φρεντέ, σκοπεύοντας να ανανεώσει λίγο το καπηλειό του. Με τη βοήθεια του Αντρέ Βαρνό, έδεσε στην ουρά του υπέργηρου μαδημένου γαϊδάρου ένα πινέλο βουτηγμένο στην μπογιά και μετά του έδωσαν να φάει.